ΣΥΝΤΑΓΗ ΓΙΑ ΚΟΛΛΥΒΑ
Προετοιμασία
Ξεκινάμε τη διαδικασία από την προηγούμενη μέρα.
Ανάλογα τις μερίδες κολύβων που θέλουμε να μοιράσουμε στο τέλος του μνημοσύνου, διαλλέγουμε ένα πιάτο ή ένα βαθύ μπολ ή μια πιατέλα ή και έναν μεγαλύτερο δίσκο με πλαϊνά στηρίγματα που θα συγκρατεί τα πολλά κόλλυβα.
Ανάλογα τη χωρητικότητα του, θα ετοιμάσουμε και την ανάλογη ποσότητα σιταριού καθαρισμένου, με την ανάλογη ποσότητα ξηρών καρπών και μπαχαρικών.
ΥΛΙΚΑ (για μια πιατέλα)
- 1 κιλό σιτάρι
- 150 γρ καρύδια
- 200 γρ σουσάμι καβουρδισμένο
- 350 γρ αμύγδαλα (ανάλατα ωμά ή και ξεφλουδισμένα)
- 400 γρ φουντούκια
- 250 γρ.σταφίδες
- 2 ρόδια
- μισό ματσάκι δυόσμο ή μαιτανό ψιλοκομμένο
- 2,5 κουταλιές της σούπας κανέλα
- 1,5 κουταλάκι γλυκού γαρύφαλλο
- 2 κούπες φρυγανιά τριμμένη
- 150 γρ καρύδια
- 200 γρ σουσάμι καβουρδισμένο
- 350 γρ αμύγδαλα (ανάλατα ωμά ή και ξεφλουδισμένα)
- 400 γρ φουντούκια
- 250 γρ.σταφίδες
- 2 ρόδια
- μισό ματσάκι δυόσμο ή μαιτανό ψιλοκομμένο
- 2,5 κουταλιές της σούπας κανέλα
- 1,5 κουταλάκι γλυκού γαρύφαλλο
- 2 κούπες φρυγανιά τριμμένη
(ιδιαίτερες προσθήκες που σε κάποια μέρη χρησιμοποιούν: καρύδα τριμμένη, κουκουνάρι, φυστίκι αιγίνης, κάσσιους, ψιλοκομμένα αποξηραμμένα φρούτα)
Για την διακόσμηση
- 500 γρ άχνη στο περίπου
- Ότι ξηρούς καρπούς έχουμε
Για τις ανάγκες του σχεδίου μας μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε:
κουφετάκια ασημένια, χρωματιστή ζάχαρη, κουφέτα άσπρα, κανέλα, ρόδια, σταφίδες, αμύγδαλα ξεφλουδισμένα, κουκουνάρι, φυστίκια αιγίνης...
Εκτέλεση:
Βράζουμε το σιτάρι σε μια κατσαρόλα (ή χύτρα) με νερό, τόσο ώστε να φουσκώσει αλλά να μη σκάσει πολύ και χυλώσει. Ο χρόνος εξαρτάται από την ποιότητα του σιταριού και πόσο καλόψητο είναι.
Το σουρώνουμε, το ξεπλένουμε με κρύο νερό και το απλώνουμε σε καθαρή πετσέτα (ή σεντόνι ή τραπεζομάντηλο) μέχρι να στεγνώσει καλά (περίπου 2-4 ώρες). Επίστρωση και με χαρτί κουζίνας θα βοηθήσει να φύγει η υγρασία του γρηγορότερα.
Προετοιμάζουμε το μείγμα ξηρών καρπών που έχουμε. Καβουρδίζουμε ελαφρά και ξεχωριστά το σησάμι, τα αμύγδαλα, τα φουντούκια, τα καρύδια και ότι άλλο ωμό ξηρό καρπό έχουμε, αν επιθυμούμε να γίνει πιο έντονη και τραγανή η γεύση τους. Αφήνουμε να κρυώσουν και αν θέλουμε τα κόβουμε σε μικρότερα κομμάτια.
Ψιλοκόβουμε δυόσμο, μαιντανό.
Σε μια μεγαλύτερη λεκάνη βάζουμε τώρα όλα τα υλικά (εκτός από την άχνη ζάχαρη, ένα φλυτζάνι φρυγανιά, και τα υλικά διακόσμησης) και
ανακατεύουμε με ένα μεγάλο κουτάλι..
Διαλέγουμε την πιατέλα μας και αφού τα απλώσουμε εκεί, τα πιέζουμε από πάνω με μια
λαδόκολλα.
Έπειτα ρίχνουμε από πάνω άλλη μια κούπα
φρυγανιά (+ όση χρειάζεται ώστε να καλύψει την επιφάνεια) και πιέζουμε πάλι. Αυτό το κάνουμε για να τραβήξει την όποια υγρασία υπάρχει ώστε να μην περάσει στην επόμενη στρώση της άχνης.
Μέχρι αυτή τη φάση (πριν τα σκεπάσουμε με άχνη ζάχαρη) μπορούμε να τα φυλάξουμε για κάποιες ώρες όλα στο ψυγείο αν έχει ζέστη, για να μην χαλάσουν. Αν έχει πολύ κρύο ο χώρος μας, τα αφήνουμε έξω.
Τώρα η ώρα της τελικής στρώσης.
Συνήθως λίγες ώρες πριν τα πάρουμε στην Εκκλησία, τα καλύπτουμε με άχνη ζάχαρη, να καλυφθεί όλη η
επιφάνεια. Με την βοήθεια μιας λαδόκολλας στρώνω πιέζοντας την άχνη και ξανά
πασπαλίζω όπου χρειάζεται μέχρι να γίνει μια λεία επιφάνεια χωρίς λακούβες (επαναλαμβάνοντας την διαδικασία με την
λαδόκολλα).
Τώρα η ώρα της διακόσμησης! Χρησιμοποιήστε ασημένια
κουφέτα, αμύγδαλα, ρόδια, κουκουνάρι, σταφίδες, σκόνη κανέλας, χρωματιστή ζάχαρη... ότι έχετε και σας αρέσει...
Βρείτε ένα σχέδιο, επιστρατεύστε την φαντασία
και το ταλέντο σας, καντε τον σταυρό σας και ξεκινήστε. Αν δεν είστε τόσο επιδέξιοι μ' αυτά, κάντε απλά έναν σταυρό στη μέση με κάποιο ξηρό καρπό που έχετε σε αφθονία, ή σκόνη κανέλλας.
Σταυρώστε τα κόλλυβα και πάρτε τα προσεκτικά στην Εκκλησία μαζί με ένα χαρτί που θα γράφει
+ ΥΠΕΡ ΑΝΑΠΑΥΣΕΩΣ
(....ονόματα κεκοιμημένων)
ΝΑ ΘΥΜΑΣΤΕ:
- Αν τα υλικά σας είναι καλής ποιότητας, σίγουρα το τελικό αποτέλεσμα θα ικανοποιήσει.
- Φυλάξτε τα κόλλυβα μακρυά από επισκέψεις εντόμων, σκόνες και από ζέστη, όπως θα κάνατε με οποιοδήποτε τρόφιμο με ζάχαρη.
- Μην ανακατεύετε το σιτάρι με ζάχαρη και έπειτα το βάζετε στο ψυγείο γιατί σκληραίνει το στάρι.
ΚΑΠΟΙΕΣ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ:
- Όση ώρα φτιάχνετε τα κόλλυβα να προσεύχεστε από μέσα σας για τις ψυχές των κεκοιμημένων. Μπορείτε να λέτε την ευχούλα "Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησε (ανάπαυσε) τους δούλους σου" , να διαβάζετε ή να ακούτε κάποια παράκληση.
- Μην αντικαθιστάτε τα κόλλυβα με κουλουράκια, γλυκίσματα ή πιτάκια. Μόνο κόλυβα ευλογούνται στην Εκκλησία. Τα υπόλοιπα συνοδευτικά μπορούμε να τα προσφέρουμε στον κόσμο, ανάλογα τις με δυνατότητες μας, ως ελεημοσύνη για την ωφέλεια της κεκοιμημένης ψυχής.
- Μεγαλύτερη σημασία για την ωφέλεια των ψυχών έχει η προσευχή που τα συνοδεύει και όχι η πολυτέλεια ακριβών και περίτεχνων στολισμάτων του μνημοσύνου.
- Το σιτάρι και τα σπόρια που βάζουμε μέσα στα κόλλυβα συμβολίζουν τις αμαρτίες και τις καλοσύνες του κεκοιμημένου χριστιανού.
Η άσπρη ζάχαρη που βάζουμε από πάνω συμβολίζει την ευσπλαχνία και το έλεος του Θεού, που σκεπάζει τα πάντα, ιδιαίτερα τα λάθη και τις αμαρτίες των ψυχών που ζητούν συγχώρεση, ώστε να μπουν στον Παράδεισο με λευκά ενδύματα και να γευτούν εκεί την γλυκύτητα της χάρης του Θεού.
Ο Σταυρός που υπάρχει στο κέντρο των κολλύβων είναι η σωστική μας δύναμη... Σύμβολο της πίστης μας και ομολογία προσμονής της ανάστασης των νεκρών που θα ακολουθήσει κατά την δευτέρα Παρουσία!
- Τρώμε τα κόλλυβα αφού διαβαστούν από τον ιερέα και ευχόμαστε: Ο Θεός να τον συγχωρέσει.
Γιατί σαν άνθρωπος εν ζωή μπορεί η κεκοιμημένη ψυχή κάπου να έφταιξε, κάπου να μας στεναχώρησε. Επομένως τρώγωντας τα σπόρια, συγχωρούμε τις αμαρτίες του για να τον συγχωρέσει κι ο Θεός και να του χαρίσει μια μακαρία και αιώνια ζωή κοντά Του!
- Μνημόσυνα με κόλλυβα γίνονται κάθε φορά που έχουμε Ψυχοσάββατα για όλους τους κεκοιμημένους μας, και στην μνήμη κάποιου νεκρού μας (τριήμερα, εννιάμερα, σαραντάμερο, τρίμηνα, εννιάμηνα, ετήσια).
- Εκτός από τα μνημόσυνα, τις ψυχές των κεκοιμημένων τις ωφελούν ιδιαίτερα οι θείες λειτουργίες, οι ελεημοσύνες και οι προσευχές!
- Όταν κάνουμε μνημόσυνα, να είναι και οι δικές μας ψυχές εξομολογημένες
και προετοιμασμένες ώστε να κοινωνάμε κι εμείς όποτε έχει θεία
λειτουργία. Μέσω της θεία Κοινωνίας ζωντανοί και κεκοιμημένοι συναντιώμαστε και ενωνόμαστε με τον Χριστο αλλά και μεταξύ μας! Επειδή, γινόμαστε όλοι εκείνη την ώρα σύσωμοι και σύναιμοι με το πανάγιο Σώμα και Αίμα του Χριστού!
Ο ΘΕΟΣ ΝΑ ΑΝΑΠΑΥΣΕΙ ΤΙΣ ΨΥΧΕΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΚΕΚΟΙΜΗΜΕΝΩΝ ΑΔΕΛΦΩΝ ΜΑΣ. Αμήν!