ΣΥΝΤΟΜΟΣ ΒΙΟΣ ΑΓ. ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΤΟΥ ΣΑΡΩΦ - ΣΤΑΧΥΟΛΟΓΗΜΑΤΑ ΑΠ' ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ

 

ΣΥΝΤΟΜΟΣ ΒΙΟΣ 

ΑΓ. ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΤΟΥ ΣΑΡΩΦ -

ΣΤΑΧΥΟΛΟΓΗΜΑΤΑ ΑΠ' ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ

 

Ο όσιος Σεραφείμ, έζησε τον 18ο και 19ο αιώνα. Γεννήθηκε στις 19 Ιουλίου του 1759 στην πόλη Κούρσκ και έμεινε εκεί ως το δεκαεννέα του χρόνια. Στην ηλικία αυτή πήρε τη γενναία απόφαση να αφοσιωθεί ολόψυχα στο Θεό και οδήγησε τα βήματά του στο Μοναστήρι του Σάρωφ.  

 

Στη μοναχική του κουρά ονομάσθηκε Σεραφείμ — προηγουμένως είχε το όνομα Πρόχορος. Δύο μήνες αργότερα χειροτονήθηκε διάκονος και ύστερα απ' επτά χρόνια, σε ηλικία 34 ετών, πρεσβύτερος. Όταν λειτουργούσε, πετούσε στα ουράνια. Πολλές φορές αξιωνόταν να βλέπει θαυμαστά οράματα και ν' ακούει αγγελικές μελωδίες.  

 

Διψώντας να πλησιάσει περισσότερο τον Θεό, θέλησε ν' αποσυρθεί σε μια ερημική περιοχή. Πήρε από τη μονή την άδεια και για δεκαπέντε χρόνια αφοσιώθηκε στη σιωπή, στην άσκηση, στην έντονη προσευχή. Βαθιά μέσα στο δάσος αγωνιζόταν ν' ανεβαίνει μέρα με τη μέρα την κλίμακα που οδηγεί στον ουρανό. Τότε, ανεβασμένος σε μια μεγάλη πέτρα, έκανε και την εκπληκτική άσκηση των χιλίων ημερονυκτίων προσευχής.  

 

Μαζί με την προσευχή διάβαζε ακατάπαυστα την Αγία Γραφή. «Πρέπει να τρέφεις, έλεγε, την ψυχή με το λόγο του Θεού, γιατί ο λόγος του Θεού είναι ο «άρτος των αγγέλων». Μ' αυτόν πρέπει να τρέφονται οι ψυχές που αγαπούν τον Κύριο». Ένιωθε βαθύτατη ευλάβεια για τη Θεοτόκο. Στο πρόσωπό Της έβρισκε ανέκφραστη πνευματική αγαλλίαση. Έλεγε συχνά: «η Παναγία είναι η χαρά, η μεγαλύτερη απ’ όλες τις χαρές».  

 

Με τις τόσες προσευχές και μελέτες και ασκήσεις έγινε κατοικητήριο του Αγίου Πνεύματος, γεμάτος χάρη και σοφία και πνευματική δύναμη. Απέκτησε φήμη αγίου και πνευματικού ανθρώπου. Ο κόσμος έτρεχε κοντά του για να ξεδιψάσει πνευματικά.  

 

Στην αρχή απέφευγε τον κόσμο, αλλά αργότερα, το 1825, σε ηλικία 66 χρόνων, ύστερ' από ένα όραμα και προσταγή της Θεοτόκου, άνοιξε το κελλί του και δεχόταν τους χριστιανούς. Τώρα πιά άρχισε το έργο του στάρετς, του πνευματικού καθοδηγητή.  

 

Η δράση του ως στάρετς υπήρξε καταπληκτική. Αναρίθμητες ψυχές πήγαιναν να βρούν σ’ αυτόν τη γαλήνη, τη χάρη, τη σωτηρία. Και όσοι δεν μπορούσαν να φθάσουν μέχρι το κελλί του, του έστελναν γράμματα.  

 

Οι επισκέπτες του έφευγαν άλλοι άνθρωποι. Καθώς προσευχόταν γι’ αυτούς, καθώς τους ευλογούσε με το σημείο του σταυρού, καθώς μύρωνε το μέτωπό τους με λάδι από το καντήλι της Παναγίας, καθώς τους έδινε πνευματικές συμβουλές, μια μυστική δύναμη απλωνόταν στις ψυχές τους. Σ’ όλους μοίραζε ειρήνη, χαρά, θεικές ευλογίες.  

 

Συνιστούσε συχνά την ειρήνη: «Απόκτησε την πνευματική ειρήνη, και τότε χίλιες ψυχές ολόγυρά σου θα βρούν τη λύτρωση». 

 Σχετικά με τον προορισμό μας δίδασκε: «Ο πραγματικός σκοπός της χριστιανικής ζωής είναι η απόκτηση του Αγίου Πνεύματος». 

Μιλούσε πολύ για την Ανάσταση του Χριστού. Χαιρετούσε τους επισκέπτες του με τα λόγια: «Χαρά μου, Χριστός ανέστη!» Kαι κάθε φορά που κοινωνούσε, έψαλε τον πασχαλινό κανόνα «Αναστάσεως ημέρα…».  

 

Για τα πνευματικά χαρίσματα που είχε, τι να πρωτοαναφέρουμε; Το μάτι του εισχωρούσε στα βάθη των καρδιών. Είχε βλέμμα προφήτη. Προέβλεπε τα μέλλοντα. Απαντούσε σε επιστολές, χωρίς να τις ανοίξει, γιατί γνώριζε το περιεχόμενό τους. Ήταν ακόμη και θαυματουργός. Σκόρπιζε θεραπείες σε αρρώστους. Πολλές φορές το πρόσωπό του άστραφτε σαν ήλιος. Και μέσα στο δάσος, όταν ασκήτευε, είχε φιλίες με τ' άγρια πουλιά και ζώα, και μάλιστα με μια πελώρια αρκούδα, που κάθε μέρα τον επισκεπτόταν. Ζωή προπτωτική, παραδεισένια!  

 

Το πέρασμά του από τη γη θα μείνει αξέχαστο. Η Εκκλησία του Χριστού λίγες παρόμοιες μορφές γνώρισε. Τα λόγια του και τα έργα του θα δυναμώνουν πάντα τους πιστούς.   

 

Ο θάνατός του υπήρξε οσιακός. Στις 2 Ιανουαρίου του 1833 βρέθηκε νεκρός, γονατισμένος, με τα μάτια του προσηλωμένα στην εικόνα της Θεοτόκου, ενώ την προηγουμένη μέρα είχε κοινωνήσει και αποχαιρετήσει τους πατέρες του Μοναστηριού.  

 

Άγιος ανακηρύχθηκε επίσημα το 1903. Η μνήμη του γιορτάζεται στις 2 Ιανουαρίου, ημέρα της κοιμήσεώς του, και στις 19 Ιουλίου, ημέρα της ανακομιδής των ιερών λειψάνων του. Είθε οι πρεσβείες του να μας ενισχύουν στο δρόμο της ζωής μας και το παράδειγμά του να μας εμπνέει.

Άγιος Σεραφείμ του Σάρωφ, Ιερά Μονή Παρακλήτου

 - Φωνή των Πατέρων

Σταχυολογήματα απ' τη διδασκαλία του

Όπου βρίσκεται ο Θεός, εκεί δεν υπάρχει κακό. Όλα όσα προέρχονται από το Θεό, έχουν μέσα τους την ειρήνη και οδηγούν τον άνθρωπο στην αυτοκατάκριση και την ταπείνωση.

* * *

«Η πίστη χωρίς τα έργα είναι νεκρή» (Ιακ 2:26). Η αληθινή πίστη δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς τα έργα. Όποιος πραγματικά πιστεύει, εκείνος οπωσδήποτε θα κάνει και καλά έργα.

* * *

Αν ο άνθρωπος από αγάπη στο Θεό και από αφοσίωση στη ζωή της αρετής, δεν πολυμεριμνά για τον εαυτό του, πιστεύοντας ότι γι’ αυτόν φροντίζει ο Θεός, αυτή του η εμπιστοσύνη στην πρόνοια του Θεού είναι και γνήσια και συνετή.

* * *

Όποιος πραγματικά αγαπάει τον Θεόν, θεωρεί τον εαυτό του ταξιδιώτη και ξένο στη γη αυτή. Στην επιδίωξή του να ενωθεί με τον Θεόν, Αυτόν μονάχα ατενίζει συνεχώς με το νού και την καρδιά του.

* * *

Ο άνθρωπος που θ' αποφασίσει να ζήσει την εσωτερική ζωή, πρωτ' απ’ όλα πρέπει να έχει τον φόβο του Θεού που είναι και η αρχή της σοφίας.(Παροιμ. 1:7)

* * *

Ο νούς του προσεκτικού ανθρώπου μοιάζει με άγρυπνο φύλακα και φρουρό της εσωτερικής Ιερουσαλήμ. Από το ύψος της πνευματικής ζωής, βλέπει με το καθαρό του μάτι τις ενάντιες δυνάμεις, γύρω του και μέσα στην ψυχή του, σύμφωνα με τα λόγια του Ψαλμωδού: «Και είδαν τα μάτια μου τι έπαθαν οι εχθροί μου» (Ψαλμ. 53:9).

* * *

Ο άνθρωπος, όσο έχει την σάρκα του, μοιάζει με αναμμένο κερί. Όπως το κερί είναι προορισμένο να λιώσει, έτσι και ο άνθρωπος να πεθάνει. Η ψυχή του όμως είναι αθάνατη, γι’ αυτό και πρέπει να μεριμνούμε περισσότερο για την ψυχή παρά για το σώμα: «Τι ωφελείται ο άνθρωπος, αν κερδίσει ολόκληρο τον κόσμο, χάσει όμως την ψυχή του; Η τι μπορεί να δώσει ο άνθρωπος ως αντάλλαγμα για την ψυχή του». (Ματθ. 16:26)

* * *

Αν επιτρέψει ο Κύριος να δοκιμάσει ο άνθρωπος ασθένειες, τότε Εκείνος θα του δώσει και τη δύναμη της υπομονής.

* * *

Πρέπει να συνηθίσεις τον νού σου να «κολυμπάει» στον νόμο του Κυρίου. Κάτω από την καθοδήγηση Εκείνου να προσαρμόζεις και την ζωή σου.

* * *

Η ειρήνη της ψυχής αποκτάται με τις θλίψεις. Η Γραφή λέει «Περάσαμε από τη φωτιά και τον κατακλυσμό των θλίψεων. Τελικά, όμως, μας οδήγησες σε τόπο αναψυχής». (Ψαλμ. 65:12)

* * *

Τίποτε δεν συμβάλλει τόσο στην απόκτηση της εσωτερικής ειρήνης, όσο η σιωπή και η συζήτηση με τον εαυτό μας μάλλον παρά με τους άλλους.

* * *

Μπορείς, βλέποντας τον ήλιο με τα φυσικά μάτια, να μη χαίρεσαι; Μα πόσο μεγαλύτερη χαρά θα νοιώθεις, όταν ο νους σου βλέπει με τα εσωτερικά μάτια τον Ήλιο της δικαιοσύνης, το Χριστό;

* * *

Για να διατηρήσεις την ψυχική ειρήνη πρέπει να διώχνεις από κοντά σου την αθυμία, να προσπαθείς να έχεις το πνεύμα της χαράς, να αποφεύγεις την κατάκριση των άλλων και να συγκαταβαίνεις στις αδυναμίες των αδελφών σου.

* * *

Κάθε πρόοδο και επιτυχία, σ’ οποιονδήποτε τομέα της ζωής μας, πρέπει να τις αποδίδουμε στον Κύριο. Και μαζί με τον προφήτη να λέμε: «Όχι σ' εμάς, Κύριε, όχι σ' εμάς, αλλά στ' όνομά σου δώσε δόξα.» (Ψαλμ. 113:9)

* * *

Στο 35ο έτος της ηλικίας του, δηλαδή στα μισά της επίγειας ζωής του, ο άνθρωπος κάνει συνήθως μεγάλο αγώνα για να συγκρατήσει τον εαυτό του. Πολλοί, σ’ αυτή την ηλικία, δεν παραμένουν στο δρόμο της αρετής. Ξεφεύγουν και ακολουθούν τον δρόμο των επιθυμιών τους.

* * *

Όποιος θέλει να σωθεί πρέπει να διατηρεί την καρδιά του σε κατάσταση μετανοίας και συντριβής: «Θυσία ευάρεστη για το Θεό είναι η ψυχή που έχει συντριβεί με τη μετάνοια. Ποτέ δεν θα καταφρονήσει ο Θεός καρδιά που νιώθει συντριβή και ταπείνωση.» (Ψαλμ. 50:19)

* * *

Όταν ο άνθρωπος προσπαθεί να έχει καρδιά ταπεινή και λογισμό ειρηνικό, τότε όλες οι σκευωρίες του εχθρού μένουν ανενέργητες. Γιατί όπου υπάρχει η ειρήνη των λογισμών, εκεί αναπαύεται ο ίδιος ο Θεός.

* * *

Η απελπισία είναι η μεγαλύτερη χαρά του διαβόλου. Είναι αμαρτία θανάσιμη.

* * *

Προτού ακούσεις τον άλλον δεν πρέπει να απαντάς. «Εκείνος που αποκρίνεται χωρίς ν' ακούσει πρώτα, είναι ασύνετος και ντροπιάζεται». (Παροιμ. 18:13)

* * *

Όταν ο άνθρωπος δεχθεί κάτι το θεϊκό μέσα του, η καρδιά του χαίρεται. Όταν αντίθετα, δεχθεί κάτι το διαβολικό, τότε συγχύζεται και ταράζεται.

* * *

Όποιος σηκώνει την αρρώστια με υπομονή και ευγνωμοσύνη στο Θεό, στεφανώνεται σαν μάρτυρας.

* * *

Πρέπει να διώχνουμε μακριά τους ακάθαρτους λογισμούς, ιδιαίτερα όταν προσευχόμαστε στο Θεό. Γιατί δεν είναι δυνατόν να συνυπάρχουν η δυσοσμία με την ευωδία.

* * *

Αν εμείς δεν συμφωνούμε με τους κακούς λογισμούς, που προέρχονται από το διάβολο, κάνουμε πολύ καλά. Γιατί το ακάθαρτο πνεύμα μόνο στους εμπαθείς ανθρώπους ασκεί αποτελεσματικά την επίδρασή του, ενώ τους απαθείς προσπαθεί να τους επηρεάσει από μακριά.

* * *

Ο νέος άνθρωπος είναι αδύνατο να μην ταράζεται από σαρκικούς λογισμούς. Πρέπει γι’ αυτό να προσεύχεται επίμονα στον Θεό, για να σβήνει τη σπίθα των αισχρών επιθυμιών μόλις εμφανίζεται. Έτσι δεν θα δυναμώσει ποτέ η φλόγα.

* * *

Πρέπει να τα υπομένουμε όλα για χάρη του Θεού με ευχαρίστηση. Η ζωή μας, συγκριτικά με την αιωνιότητα, είναι μια στιγμή. Γι’ αυτό και ο απόστολος λέει πως «όσα υποφέρουμε τώρα, δεν ισοσταθμίζουν τη δόξα που μας επιφυλάσσει ο Θεός στο μέλλον.» (Ρωμ. 8:18)

* * *

Ας αγαπήσουμε την ταπεινοφροσύνη, για να δούμε τη δόξα του Θεού, γιατί όπου στάζει η ταπεινοφροσύνη, εκεί αναβλύζει η θεική δόξα.

* * *

Χωρίς το φως, όλα είναι σκοτεινά. Και χωρίς την ταπεινοφροσύνη, τίποτα δεν υπάρχει μέσα στον άνθρωπο, παρά μόνο σκοτάδι.

* * *

Όπως το κερί αν δεν ζεσταθεί και δεν μαλακώσει, δεν μπορεί να δεχθεί πάνω του σφραγίδα, έτσι και η ψυχή, αν δεν δοκιμαστεί με τους κόπους και τις ασθένειες, δεν μπορεί να δεχθεί πάνω της τη σφραγίδα της αρετής.

* * *

Στους συνανθρώπους μας πρέπει να φερόμαστε με λεπτότητα, χωρίς ούτε με το βλέμμα μας να τους προσβάλλουμε.

* * *

Τον συγχυσμένο και θλιμμένο άνθρωπο φρόντισε να τον ενθαρρύνεις με λόγια αγάπης.

* * *

Για την αδικία που σού προξενούν οι άλλοι, όποια κι’ αν είναι αυτή, δεν πρέπει να εκδικείσαι. Απεναντίας να συγχωρείς από τα βάθη της καρδιάς σου εκείνον που σε αδίκησε.

* * *

Δεν πρέπει να τρέφεις στην καρδιά σου μίσος και αντιπάθεια εναντίον εκείνου που σε εχθρεύεται. Αλλά να τον αγαπάς και να του κάνεις όσο μπορείς το καλό, ακολουθώντας την εντολή του Χριστού: «Ν' αγαπάτε τους εχθρούς σας, να ευεργετείτε αυτούς που σας μισούν».(Ματθ. 5:44)

* * *

Η πύλη της μετανοίας είναι για όλους ανοιχτή, και κανείς δεν ξέρει ποιος θα την πρωτοπεράσει∙ εσύ που κατακρίνεις τον άλλον η αυτός που κατακρίνεται από σένα; Κατάκρινε πάντοτε τον εαυτό σου και θα πάψεις να κατακρίνεις τους άλλους.

* * *

Μπορείς να κατακρίνεις μια πράξη κακή, ποτέ όμως εκείνον που την έκανε.

* * *

Όταν εγκαταλειφθεί ο άνθρωπος από το Θεό, τότε ο διάβολος είναι έτοιμος να τον αφανίσει, όπως αφανίζει η μυλόπετρα το σπόρο του σιταριού.

* * *

Η περιττή μέριμνα για τα βιοτικά πράγματα είναι γνώρισμα άνθρωπου άπιστου και μικρόψυχου. Και είναι συμφορά, αν φροντίζουμε οι ίδιοι για τον εαυτό μας, και δεν στηριζόμαστε στο Θεό, που φροντίζει για μας!

* * *

Είναι καλύτερο να περιφρονούμε όσα δεν είναι δικά μας, δηλαδή τα πρόσκαιρα και τα παροδικά, και να ζητάμε τα δικά μας, δηλαδή τα άφθαρτα και τα αιώνια.

* * *

Η θλίψη είναι το σκουλήκι της καρδιάς, που κατατρώει τη μητέρα που το γέννησε.

* * *

Όποιος νίκησε τα πάθη, αυτός νίκησε και τη θλίψη. Όποιος νικιέται από τα πάθη, δεν θα αποφύγει τα δεσμά της θλίψεως. Όπως ο άρρωστος φαίνεται από το χρώμα του προσώπου του, έτσι και ο εμπαθής από την κατάθλιψη.

* * *

Ο Κύριος φροντίζει για την σωτηρία μας. Ο ανθρωποκτόνος όμως διάβολος προσπαθεί να μας οδηγήσει στην απελπισία.

* * *

Δεν πρέπει να κλονιζόμαστε στην πνευματική ζωή από καμιά εχθρική δύναμη. Αντίθετα, να στηριζόμαστε στα λόγια του Θεού: «Μη φοβηθείτε ο,τι αυτοί φοβούνται, ούτε να ταραχθείτε, γιατί ο Θεός είναι μαζί μας. Μόνο τον Κύριο να τιμάτε ως άγιο, και μόνο αυτός να σας εμπνέει σεβασμό και φόβο» (πρβλ. Ησ. 8:12-13)

Ιερά Μονή Παρακλήτου Ωρωπού Αττικής